Al bij het eerste bericht over een boek over beeldschermvormgeving kon de pen geslepen. Het stuiptrekken van de uitgevers van gedrukte media is begonnen; opportuun proberen ze in de overgangsfase en graantje mee te pikken. Het grootste manco zou duidelijk zijn: Een beeldscherm op een pagina beweegt niet. Zonder die essentiële eigenschap van de 'nieuwe media' zou het beeldscherm-ontwerpen terug gebracht worden tot wat het niet is: de kleurtjes van de knopjes en de hoekjes in de letters. Zinloos om het over te hebben. Op voorhand was duidelijk dat door een toevallig ongeluk beeldschermvormgeving in handen was gekomen van degenen die achter de DTP-machine terecht waren gekomen en de hele dag op de printknop zaten te drukken. Op hun beeldscherm was immers alles een illusie, in hun handen op een papiertje (een omgehakte en doorgemalen oude boom of een hoop vodden), daar was het echt. Het kon niet goed gaan. Beeldschermen, en vooral die aan een computer, brengen ruimte, beweging, tijd en dus fantasie en dynamiek teweeg. En toen het duidelijk werd dat de redactie werd gevoerd door de staf van MediaMatic, het tijdschrift waar je zovele malen met je ogen verdwaalde tussen de regels, waar alweer meer te lezen leek dan erop, maar waar je via een hyperlink toch weer in je eigen hoofd terecht kwam en waar weer veel meer te lezen was, werd duidelijk we er niets mee zouden opschieten, we zouden er zelfs op achteruit gaan. 0-1. Behalve dan de uitgever, het zou uiterst verkoopbaar zijn.
Maar en.
Het is er. 200 pagina's dik en oblong (-landscape-) en met een aantrekkelijk uiterlijk. De gevreesde inleidingen van Brody en Velthoven zijn helder en kort, praktisch en volledig.
De redactionele indeling is raak, Kunst en Cultuur, Onderwijs, Familie, Tijdschriften, Reclame en naslagwerken en de gekozen auteurs zijn terzake. Er staat geen voorbeeld in dat er niet thuishoort. Het is een aantal mijlpalen op met name het gebied van CD-ROM. De verplichte WEBvoorbeelden van WIRED, DDS en FONTNET uitgezonderd. Er zijn er wel veel over het hoofd gezien en het accent wijst weer onevenredig zwaar naar Amerika. Uit eigen keuken kwam dit jaar 'Schaman gaat voor Goud' van uitgeverij album, waarvan mag worden gesteld dat het eenzaam voorop gaat en dat het eigenwijs Europees oogt. Het had uiterlijk niet misstaan tussen de vele voorbeelden waarin de verlooptint en de slagschaduw weer hoogtij viert. De om de afbeeldingen heengeweven commentaren werken voornamelijk als fotobijschrift, of hyperlink, zo men wil. Een dankbare oplossing voor een doelgroep van lezers die liever kijkt.
Het zou een echt hebbeding zijn geweest als je niet zeker zou weten dat er nu alweer twee keer zoveel en vooral ook twee keer zo goed is uitgekomen. De titel van het boek, International sourcebook, pretendeert te veel. Het is niet meer dan een -beschrijving van- een compilatie van 'hits', succesjes uit de beginperiode van de nieuwe media. Meezingbaar en herkenbaar voor hen die in het echt hebben kunnen bekijken, opwekkend voor hen die nog onbekend zijn met het fenomeen. Blijft over dat zij de verkeerde keuze zouden kunnen maken als ze in verleiding worden gebracht door een fraai plaatje op de pagina. Dan missen ze de vaart en actie van Magic Carpet, de mystiek van het Puppet Motel. En vooral de nummer 1 van de Hitparade van nu.
BIS kondigt een tweede boek aan, ze zouden er beter aan doen een CD-ROM uit te brengen of een actuele 'site' in de lucht te helpen. Uiteindelijk is de computer toch verleidelijk genoeg om het nieuwe fetisj van de papyrofielen te worden.
Peter Mertens
Uitgeverij BIS
MultiMedia Graphics International Source book of interactive Screendesign
ISBN 90-72007-36-0 f95,- (!)
bispub@xs4all.nl