Er waren bezoekers die niet wilden dat hun kinderen de tentoonstelling Any Ever van Ryan Trecartin en Lizzie Fitch in het Musee d’Art Moderne in Parijs zouden zien. Ze beschouwden deze freakshow – filmvertoningen in een decor van nieuw gekochte artikelen: tuinmeubilair, elektrische apparaten, voorzetramen, matrassen, barkrukken, gereedschap, medische prothesen, gordijnen, bedrijfskleding, vergadertafels, tapijten, autobanden, RVS hang-en sluitwerk, sporttoestellen, zwembadtrappen, wandmeubels, gaslampen, parasols, kamerplanten, condoomautomaten, kinderbedden, vlaggenstokken, asbakken voor hele gezinnen, BQQ sets – als beschadigend voor de kinderziel. De tentoonstelling was volgens de bezorgde ouders grondstof voor nachtmerries. En eerder een uitdrukking van ziekte dan een van gezond verstand.
Merkwaardig dat gloednieuwe spullen en full HD video er in een bepaalde samenstelling direct als vuilnis uit kunnen zien. Stel je dertig personages van Cindy Sherman voor die zich als door vlammenwerpers opgejaagd in 3D schetsen van televisiedecors voort bewegen. Of veertien stukken van Samuel Beckett door vrijgestelde adolescenten in grote haast bij vaders zwembad in West Hollywood simultaan nagespeeld. De helft van de teksten werd de kijker in een gruizige montage met het lelijkste uit de grafische toolbox in het gezicht gesmeten. Was dit nu het legendarische Theater van de Wreedheid? Of was het erg luie shopping art die met video’s van verklede puistenkoppen zowel werd verlevendigd als verstoord? Het idee dat dit werk gemaakt was door krankzinnigen uit vrije wil drong zich aan de beschouwer op.
Ik ging speciaal naar Parijs om de beelden van Georg Baselitz te zien, maar vanzelfsprekend bezocht ik ook de uitstalling Any Ever van Trecartin & Fitch, een verdieping hoger in hetzelfde pand. De kunstenaars liepen – met het oog op de einddatum, de shipping, de crating – nota bene in levende lijve in hun eigen show rond. Het is moeilijk om waardering op te brengen voor speelfilms waarin alle personages hun uiterste best doen om onaangenaam te zijn. Maar vergeleken met Trecartin & Fitch vond ik Baselitz een vriendelijke wat groot uitgevallen kleuter met een witte katoenen pet op zijn kale kop.
Je vraagt je af waarom Clown Torture van Bruce Nauman en Any Ever van T & F uit de Verenigde Staten en niet uit Europa komen. Misschien is hun werk exorcisme. En de duivel, dat is dan die mateloze vrijheid waarmee vrijwel elke Amerikaan als een dagelijks spookbeeld opgescheept zit. Het andere uiterste in de strijd tegen de Satan die vrijheid is, dat is het Amerikaanse geloof in God.
Bij de ingang van Any Ever hing de mededeling dat de kunstenaars het maken van foto’s met flitslicht en video opnamen door bezoekers zeer op prijs zouden stellen. Het maken van bijgaande foto van Baselitz’ Model für eine Skulptur werd mij zoals gebruikelijk om onduidelijke redenen door een suppoost verboden. Van Trecartin & Fitch’ uitdrukkelijke uitnodiging tot deelname en openbaarmaking zal de directeur van het Musee vreemd hebben opgekeken, want de tendens van zijn haute culture is daarentegen om kunstwerken heilig te verklaren en hun zichtbaarheid voor het gewone volk alleen als uitzonderlijk privilege toe te staan. Verboden maken deel uit van die eredienst. Lang geleden had Baselitz hetzelfde artistieke en revolutionaire potentieel als Ryan Trecartin en Lizzie Fitch.
J.D.