Politiek commentator Sywert van Lienden (23) legt uit dat banken hypotheken en andere leningen met behulp van special purpose vehicles tot obligaties hebben omgevormd omdat daar volgens de regels maar een beperkte dekking door eigen vermogen voor is vereist. Obligaties staan maar ten dele als vermogen op de balans waardoor schaduwbankieren mogelijk wordt. Hoe omvangrijk dat is, dat weet niemand. Door welke wetmatigheden deze tak van de financiële wereld wordt beheerst en welke dynamiek er werkzaam is, is ook onbekend. Het is dus door gebrek aan kennis bijna niet mogelijk om er politiek beleid op te maken. Anderzijds zijn de bewegingen in de financiële wereld direct van invloed op de politiek. De markt kan gaan bepalen wie er in welk land aan de macht is. Namens de markt opererende technocraten nemen met andere woorden steeds vaker de plaats in van democratisch gekozen instituties.
Wie zitten er in de sollicitatiecommissie voor de functie van directeur van de nationale bank? Gebrek aan kennis maakt de uitkomst onzeker. En wat gaan politici met de tijd die hen overblijft doen? Onmachtig als ze in deze constellatie zijn gaan ze vrijwel zeker de tegenpartij zwartmaken en samenzweren. Politieke partijen worden clans; de politiek als geïnstitutionaliseerd conflict over de verdeling van schaarse goederen wordt een stammenstrijd zonder regels. De Randstad gaat eerst op Weimar en dan op Mogadishu lijken. Net als alle complotten leidt de politiek dan naar de dood.
Wat zou een special purpose vehicle zijn? En belangrijker nog; wie heeft ze op de openbare weg toegelaten? Bij dat andere speciale voertuig, de SUV – sports utility vehicle – dient maar een klein deel van het vermogen voor eenvoudig vervoer, de overvloed in het ontwerp is er om met opzichtige verspilling indruk te maken. De tot Hummer geëvolueerde Bushmaster is vergelijkbaar met de staart van de pauw. Volgens de biologie had de brontosaurus het geweldige gewicht van vijfentwintigduizend kilo omdat het mogelijk was. En als je het eventueel dan toch over purpose wil hebben, zou je kunnen zeggen dat het doel van het dier een volgende brontosaurus was. In analogie daarmee, vraag je je af of het doel van een lening de volgende lening is. Zoals aan de kant van de afnemer het doel van schuld niet de aflossing is, maar dat schuld vooral schuld blijft.
In de schaduw is het donker, dat bankieren is dus nauwelijks waar te nemen. Vanuit het oogpunt van de overheidsuitgaven is zwartgeld is slecht, maar als besteedbaar inkomen blijft het wel degelijk een bijdrage aan de economie. Blijkbaar heeft schaduwbankieren een slechte invloed op datgene dat wel zichtbaar en min of meer beheersbaar is. Waarom kan niet eenvoudig ontkend worden dat het verschijnsel bestaat?
Volgens deskundigen is de oplossing van het Westerse schuldprobleem geldontwaarding. Met het in omloop brengen van meer bedrukt papier– denk aan biljetten van 5.000 en 10.000 euro – worden de bestaande schulden als vanzelf futiel; de Europese Centrale Bank koopt met gemak alles aan staatsschuld op. Wat zou Sywert daar van vinden? Hij wil toch ook voor zijn euro’s bij de supermarkt echte boodschappen kunnen doen? Je krijgt steeds meer de indruk dat er maar een paar technocraten zijn die de crisis begrijpen. Maar wat bijna iedereen begrijpt is dat iets dat onzichtbaar is en wellicht zelfs niet bestaat zo’n grote invloed heeft. Het is belachelijk, verwarrend en waarschijnlijk waar. Leg uit Sywert.
wordt vervolgd