Willen jullie necrofilie, incest, misbruik of andere trauma’s? Dan krijgen jullie ze, moet Mike Kelley gedacht hebben. Hij maakte omstreeks 1990 werk dat was samengesteld uit van aaibaar materiaal gemaakt kinderspeelgoed en tweedehands gezelschapsdieren, De critici en verzamelaars moeten dolblij zijn geweest met deze eenduidige handreiking van de kunstenaar. Want hoe zou dit vreemde, zowel elitair als populistische oeuvre anders kunnen worden verstaan?
Kelley’s werk omvatte bijna alles dat de kunstenaar in advertenties, strips, films, kranten, musea en pretparken aangeboden kreeg. En in zijn blender maakte hij er eerder uit voorliefde dan uit het oogpunt van cultuurkritiek gore van. Hij hield van smeerlapperij alleen omdat het abjecte vuiligheid was. Je zou kunnen zeggen dat hij zijn marginale liefhebberijen voor de salons van onze tijd – musea, galeries, privé collecties, directiekamers – geschikt maakte; zijn gore ziet er namelijk uit als degelijk gemaakte kunstwerken. Kelley was evenzeer iconoclast als een toegewijde vakman.
Goede smaak leek zijn grootste vijand en als uitgesproken exponent daarvan was er de canon van de moderne beeldende kunst. Beeldhouwwerken in de vorm van dozen, absrtacte schilderkunst, Bauhaus, efemeer werk waaraan zelfs helemaal niets was te zien; Mike sleepte het uit het cordon sanitaire naar het zwerfvuil op de hoek van straten die nauwelijks verlicht waren. En daar maakte hij er misbruikte maar goed gepolijste trash art van. Mike was de boy die bad was.
Hij las de ondergrondse comics die vooral werden gemaakt in de steden waar later de computers en hun geniale software vandaan kwamen. In 1993 stelde hij voor Sonsbeek in Arnhem de The Uncanny samen: een psychiatrisch spookhuis van mummies, op-en afgezette ledematen, poppen, namaak hoofden, preparaten en andere van mensen afgeleide verschijningsvormen en manifestaties. Het was iets tussen een Wunderkammer en een antropologisch rariteitenkabinet in. Een staalkaart van ziektebeelden, een freakshow van afwijkende mogelijkheden, en medicijnen voor al die dysfuncties leverde de kunstenaar niet.
J.D.