De discussie wie van de strijdende partijen op de slagvelden van de Eerste Wereldoorlog het machinegeweer introduceerde is nog volop gaande. Het is een vraag die dringend is omdat het machinegeweer als uitgesproken uitdrukking van een barbaarse mentaliteit wordt gezien. De eerste inzet van dodelijk gas als strijdmiddel is al evenzeer onderwerp van discussie. Het leger dat er mee begon krijgt de schuld van alle ellende. Vooral de Duitsers hebben het gedaan; in feite lijkt men zelfs bereid het nazi-regime postuum als bezwarend bewijs voor het aanstichten van de oorlog van 14 -18 aan te voeren.
In zijn boek The Social History of the Machine Gun beschrijft John Ellis waarom het meer dan 20 jaar duurde voordat het wapen op Europese slagvelden werd ingezet. De Maxim gun – genoemd naar de Britse ontwerper van Amerikaanse afkomst Hiram Maxim – wordt beschouwd als het eerste automatische wapen, wat wil zeggen dat de energie van een afgevuurde kogel zonder extra handeling wordt gebruikt voor de lancering van de volgende. Ellis schrijft dat de Maxim gun vanaf 1884 uitsluitend in de Britse koloniën en andere buitengebieden werd ingezet. Er werd op de met speren bewapende Zoeloe’s mee geschoten.
Beschaafde Europeanen – zo dacht men aan de vooravond van de Eerste Wereldoorlog – gaan elkaar als ruiters in parade-uniform met sabels en lansen te lijf. Vooral in de Engelstalige lectuur duikt de metafoor van het slagveld als sportterrein regelmatig op. In het theater of war was plaats voor eergevoel en persoonlijke heroïek. Maar naarmate de strijd hopelozer werd, nam de behoefte aan laffe defensieve wapens zoals het machinegeweer toe.
Niemand heeft ooit de tank onedel genoemd. Niet moedig, dat wordt gezegd van de atoombom en van de drone. Oorlog is een middel om door vernietiging je vijand de baas te worden en het is uit de aard der zaak merkwaardig en ongewenst dat daar regels voor zouden bestaan. De suggestie dat alleen de valsspelers drones inzetten is een idee afkomstig uit een idylle. Er is namelijk maar één opzicht waarin bepaalde wapens beter dan ander schiettuig of explosief materiaal kunnen zijn.
Zijn onze machines dodelijk genoeg?
J.D.